نقشه مغزی (QEEG)
با اینکه مغز ما تنها 3 درصد از وزن بدن را تشکیل می دهد اما حدود 20 درصد از انرژی بدن را مصرف می کند. مغز از میلیاردها میلیارد سلول تشکیل شده است که به آنها نورون می گویند. این نورنها کل سیستم بدن ما را کنترل کرده و مغز را تبدیل به مرکز فرماندهی می کنند. نورونها برای انجام امور مختلف مثل توجه، یادگیری، انجام کار، مدیریت هیجان، شنیدن، صحبت کردن … باید با هم ارتباط برقرار کنند. این پیام ها به شکل الکتریکی و شیمیایی رد و بدل می شوند.”اگر رد و بدل شدن این ارتباطات دچار مشکل شود آنوقت ما مشکلات مختلفی پیدا می کنیم. دچار مشکل توجه می شویم، فراموشکار می شویم، پرخاشگر یا افسرده می شویم و آن بازدهی لازم را نداریم. پس بی نظمی در مغز مشکلات ما را به وجود می آرود.
قبل از انجام هر مداخله ای که می تواند درمان و یا ارتقا عملکرد باشد، ابتدا باید نحوه عملکرد مغز را بررسی کرد. برای بدست آوردن نقشه مغزی، ابتدا باید فعالیت الکتریکی مغز را ثبت کرد. برای این کار کلاهی را بر روی سر فرد قرار می دهند. برای ثبت بهتر و رسانایی بیشتر جریان الکتریکی، در داخل سوراخهای کلاه، ژل مخصوصی تزریق می شود. سپس کلاه به دستگاه وصل می شود.
متخصص می تواند امواج مغزی را در صفحه خود مشاهده کند. این امواج حاوی اطلاعات بسیاری در مورد مغز است تا جایی که اکثر متخصصان معتقدند، نوار مغز یا EEG همان زبان مغز است. پس از ثبت نوار مغز باید زبان خط خطی مغز ترجمه شود.
این خطوط توسط یک سری روشهای ریاضی پیچیده تبدیل به سرهای رنگی می شود که به آن نقشه مغزی یا QEEG می گوییم. در واقع نقشه مغزی روشی است که با آن می توانیم زبان مغز را ترجمه کنیم. در نقشه مغزی، هر سر رنگی مربوط به فعالیت یک موج مغزی است. نحوه کارکرد این امواج در کنار هم باعث می شود تا ما عملکرد مناسب یا نامناسب داشته باشیم. اگر هر کدام از امواج عملکرد مناسب داشته باشد، سر را به رنگ سبز می بینیم. فعالیت زیاد امواج مغزی به رنگ قرمز و فعالیت کم به رنگ آبی دیده می شود. اگر فعالیت امواج مغزی فرد از حالت طبیعی بیشتر باشد (که نشانه مشکل در عملکرد مغز است)، نرم افزار دستگاه آن را با رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز نشان می‌دهد و اگر فعالیت امواج تولید شده کمتر از حالت طبیعی باشد (که باز هم حاکی از اشکالی در کار مغز است)، نرم افزار آن را با رنگ‌های آبی و بنفش نشان می‌دهد. از آن‌جا که هر یک از اختلالات و مشکلات گوناگون مانند AD/HD و LD در اثر وجود اشکال در عملکرد مغز و در نتیجه کم و زیاد شدن امواج مغزی به‌وجود می‌آیند، لذا نقشه مغزی فرد سالم با نقشه مغزی فردی که AD/HD دارد متفاوت است. به این ترتیب، متخصص با بررسی نقشه مغزی افراد مختلف، پی به مشکل یا توانمندی‌های آنها می‌برد.
علاوه براین با استفاده از نقشه مغزی به اطلاعات بسیار زیادی در مورد مغز، کارکرد نواحی عمقی مغز، نحوه ارتباط قسمتهای مختلف با هم و غیره دست خواهیم یافت.
براساس یافته های نقشه مغزی و بسته به مشکل فرد می توان یکی ازروشهای نوروفیدبک، تحریک الکتریکی (tDCS) یا تحریک مغناطیسی (tMS) را به کار برد.
آمادگی لازم برای نقشه مغزی (QEEG)
شستشوی سر با شامپو و حداقل ۳ بار، در روز انجام تست ضرورت دارد.
از روغن، ژل، حالت‌دهنده، نرم‌کننده یا اسپری برای موها، و نیز مواد آرایشی روی پیشانی استفاده نشود.
از بافتن و بستن موها اجتناب کنید.
در روز تست از گوشواره یا زیورآلات استفاده نکنید.
اگر از عینک برای مطالعه استفاده می‌کنید حتماً آن را همراه داشته باشید. از لنز استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث ناراحتی شما شده و در نتیجه در گرفتن یک تست خوب اخلال ایجاد کند.
از مصرف مواد تحریک کننده مانند قهوه، چای، سیگار، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و … اجتناب کنید. همچنین لازم است از مصرف داروهای غیرقانونی و خریداری شده از منابع نامعتبر، غذاها، گیاهان و یا چای گیاهی که روی خواب/آرمیدگی یا بیداری/گوش‌بزنگی تأثیر می‌گذارند در روز انجام تست پرهیز شود.
هرگونه سابقه و پرونده مربوط به تست‌های عصب‌شناختی و نتایج مصاحبه‌های روانشناختی قبلی را همراه داشته باشید.
قبل از انجام تست به اندازه کافی استراحت کرده و سرحال باشید. یک خوراک مختصر قبل از تست نیز مفید خواهد بود.
هنگام انجام تست شما روی یک صندلی به راحتی می‌نشینید و کلاهی دارای ۱۹ الکترود (نحوه قرارگیری آنها مطابق استانداردهای بین‌المللی است) روی سر شما قرار داده می‌شود. برای افزایش هدایت الکتریکی و دقت در ثبت امواج از ژل مخصوص استفاده می‌شود. الکترودها امواج تولید شده در مغز شما را در وضعیت‌های مختلف (مانند چشم بسته و چشم باز) دریافت کرده و به کامپیوتر انتقال می‌دهند.