سلامت در معنای کلی و جامع آن، شامل سلامتی جسمانی و ذهنی است. سلامتی ذهنی نیز خود شامل سلامتی روانی و شناختی است. نکته حائز اهمیت این است که این دو به‌هم وابسته بوده و بر یکدیگر مؤثر هستند. برای مثال توانایی فرد در بازداری از بروز افکار نامناسب و نامربوط سهم مهمی در سلامتی روانی او دارد و حل مسأله می‌تواند روابط اجتماعی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و … . بنابراین برای ارزیابی سلامتی ذهنی ضروری است هر دو ضلع آن یعنی روانی و شناختی مورد بررسی قرار گیرد و ارزیابی یکی بدون دیگری یک ارزیابی ناقص است. علی‌رغم چنین اهمیتی در مورد ارزیابی شناختی، پیچیدگی زیادی وجود دارد چرا که در مورد تواناییهای شناختی انسان تاکنون دیدگاههای مختلفی مطرح شده است و روشن نیست کدام دیدگاه را باید مورد توجه قرار داد. فارغ از رویکردهای کلاسیک و معاصرِ روانسنجی، با استناد به گستره پژوهشی موجود، این توانایی‌ها را می‌توان از حیث دلالت‌های کاربردی مانند پیش‌نیازهای شناختی برای ایفای وظایف شغلی مختلف یا انتخاب‌های تحصیلی، نقش زیربنایی در یادگیری مدرسه‌ای، فهم دقیق نقصان‌های شناختی در اختلالات روانی عصبی مانند بیش فعالی یا اختلال یادگیری و مانند آن مورد توجه قرار داد.
پکیج تخصصی و کامپیوتری پاشا با هدف سنجش جامع عملکرد فرد طراحی شده است و کاربردهای فراوانی دارد:
کاربرد پاشا در مدرسه
در مورد دلایل نیاز به سنجش عصب‌شناختی در مدرسه، می‌توان دلالت‌های توجیهی زیر را برای کاربرد پاشا در مدرسه تصور کرد: 1) پاشا می‌تواند کمک ویژه و منحصربه‌فردی به تشخیص نقائصِ شناختیِ مرتبط با یادگیری و پیوند مداخله مبتنی بر شواهد با این نقائص داشته باشد. پاشا به طور مشخص می‌تواند در موارد زیر بسیار کمک‌کننده باشد: 1-1. شناسایی نقائص پردازشی که تأثیرات منفی بر یادگیری و اکتساب آموزشی دارد و توسعه راهبردهای جبرانی برای به حداکثررساندن پتانسیل یادگیری دانش‌آموز دارد. 1-2. توصیف نیمرخ قوت‌ها و ضعف‌ها عصب‌شناختی دانش‌آموز و ارتباط دادن آن اطلاعات به یادگیری و رفتار کودک در مدرسه و محیط خانه. 1-3. تعیین ارتباط تغییرات در یادگیری و رفتار با شرایط روان‌شناختی و بیماری‌های نوروسایکولوژیکال، اختلالات نورودولوپمنت یا شرایط غیرنورولوژیکال. 1-4. نظارت بر پیشرفت آموزشی در طول زمان به‌ویژه در کودکان با نقائص نوروسایکولوژیکال شدید از قبیل آسیب مغزی مزمن[1]. 1-5. فراهم‌آوردن داده‌های سنجشی جامع که احتمال موفقیت با مداخله‌های مبتنی بر شواهد را افزایش می‌دهد. 2) در مناطق روستایی یا حتی بسیاری از شهرستان‌ها دستیابی به خدمات عصب‌شناختی بسیار دشوار است یا اساساً امکان‌پذیر نیست. پاشا این امکان را فراهم کرده است که در دورافتاده‌ترین مدارس کشور امکان سنجش عصب‌شناختی و استفاده از مداخلات مربوط به آن فراهم شود.
کاربردهای بالینی
پاشا می‌تواند یک ابزار مهم و بسیار خوب برای سنجش عصب‌شناختی در محیط‌های بالینی باشد و برای نیل به اهدافِ زیر مورد استفاده قرار گیرد.
1) تشخیص دقیق اختلال: پاشا به واسطۀ آنکه یک ابزار سنجش عصب-شناختیِ جامع است می‌تواند در موارد زیر به تشخیص دقیق اختلال کمک کند: ایجاد تمایز میان علایم روان‌شناختی بیماری و علایم عصبی آن؛ شناسایی اختلالات عصبیِ احتمالی در کسانی که در ردة بیماران روانی قرار نمی‌گیرند؛ ایجاد تمایز بین انواع بیماری‌های عصبی؛ فراهم آوردن شواهد رفتاری که به متخصص کمک می‌کند تا به محل ضایعة مغزی پی ببرد یا دست کم نیمکره‌ای را که ضایعه به آن مرتبط است، شناسایی کند. گستردگی و تنوع فراوان پاشا از لحاظ تعداد خرده‌آزمون‌ها، می‌تواند به تشخیص و پیش‌بینی اختلال شناختی در مراحل اولیة بیماری یا در همان مراحل اولیۀ تشخیص، کمک زیادی کند. به عنوان مثال، برخی از آزمون‌های پاشا می‌تواند در تشخیص مراحل اولیه دمانس یا تشخیص نشانه‌های اولیة اختلال ژنتیکی هانتینگتون، که بیشتر در قالب آسیبِ شناختی نمود می‌یابند، به متخصصان کمک کند. 2) غربالگری می‌تواند یکی از جنبه‌های مهم تشخیص باشد. از پاشا به عنوان یک ابزار سنجش عصب‌شناختی جامع، می‌توان برای شناسایی افرادی استفاده کرد که در معرض خطر اختلال‌های وابسته به شناخت قرار دارند. این گزارش ممکن است به منظور قضاوت وضعیت بیمارانی ترتیب داده شود که مورد ارزیابی عصبی-روان‌شناسی قرار می‌گیرند یا ممکن است برای آن دسته از بیمارانی تهیه شود که وضعیت ویژة آنها مانع از ارزیابی‌های بلند‌مدت می‌شود. 3) تشخیص تغییرات: پاشا به واسطۀ تنوع تواناییهای مورد سنجش، می‌تواند ابزار مناسبی برای سنجش تغییرات عصب- شناختی و عصب -رفتاریِ بیمارانِ دارای ضایعة مغزی (TBI) باشد. 4) مراقبت از بیمار و برنامه‌ریزی برای مراقبت از وی: در کنار تشخیص و مسائل مرتبط با آن، با کمک پاشا می‌توان توصیفی بسیار جامع از وضعیت شناختی بیمار، نحوۀ سازگاری او با محیط و تغییرات رفتاری و خصایص شخصیتی او فراهم کرد و در صورت ضرورت این اطلاعات را در اختیار مراقبین یا نزدیکان او قرار داد تا آنها از تأثیرات اختلال شناختی بر رفتار فرد آگاه باشند و از این طریق درکی هوشمندانه از ابعاد بیماری پیدا کنند و بر مبنای آن بهترین شیوة مراقبتی را به کار بندند. پاشا به خوبی می‌تواند پرسش‌های مربوط به توانایی خودمراقبتی بیمار را پاسخ دهد یا توانایی او را در مدیریت امور روزمره و پیشبرد رژیم درمانی، ارزیابی کند. به عنوان مثال، این روش نه تنها توانایی رانندگی بیمار را بررسی می‌کند، بلکه قدرت تصمیم‌گیری او در شرایط حساس ترافیکی را نیز مورد ارزیابی قرار می‌دهد یا توانایی مدیریت امور مالی بیمار را می‌سنجد. 5) مرحلة اول درمان(برنامه‌ریزی درمانی با هدف بهبود): پاشا به عنوان یک ابزار عصب‌شناختی جامع، هم می‌تواند شرح کاملی از مشکل فرد دارای اختلال را توصیف کند و هم می‌تواند توانایی او در بازتوانی شناختی را مورد توجه قرار دهد و برای درمان، برنامه‌ریزی مناسب صورت گیرد. 6) مرحلة دوم درمان (ارزیابی فرایند درمان): با رشد روزافزون کاربست روش‌های توان‌بخشی و خدمات درمانی این پرسش به ذهن ما می‌رسد که آیا این روش‌ها و خدمات کارآمد هستند یا نه. این روش‌ها هم هزینة بالایی دارند و هم بسیار زمان‌بر هستند. مراجعان دائماً این سئوالات را مطرح می‌کنند که آیا تغییراتی که بیمار پس از دورة درمان تجربه می‌کند، به لحاظ روانی یا اجتماعی ارزشی دارد و آیا نتایج حاصل از درمان آن قدر پایا هستند که توجیه‌کنندة وقت و هزینة صرف‌شده باشند. در این جا نیز پاشا به عنوان یک ابزار عصب‌شناختی جامع، به خوبی می‌تواند به پرسش‌هایی از این دست پاسخ می‌دهد. `
کاربردهای پژوهشی
به دلیل برخورداری از ویژگی‌هایی مانند تنوع تواناییهای پوشش داده‌شده، داشتن مبانی نظری نیرومند، دقت فراوان در ساخت، و سهولت استفاده و نمره‌گذاری، می‌توان از پاشا برای مطالعة ساز و کار فعالیت مغز و چگونگی تبدیل این فعالیت به رفتار؛ بررسی اختلال‌های شناختی و ناتوانی‌های رفتاری؛ بررسی اثربخشی بسته‌های ارتقای شناختی؛ مطالعات شیوع‌شناسی؛ فهم کارکرد شناختی بهنجار؛ درک ارتباط عملکرد شناختی با سایر متغیرها، درک کاکرد‌های شناختی و رفتار و مانند آن استفاده کرد.
کاربرد در محیط‌های حرفه‌ای و شغلی
در تمامی مشاغل افراد برای آنکه بتوانند وظابف خود را به درستی انجام دهند نیازمند برخورداری از مجموعه‌ای از تواناییهای شناختی هستند. آزمون پاشا به واسطه آنکه تعداد بسیار زیادی از تواناییهای شناختی را پوشش می‌دهد، می‌تواند وضعیت فرد را از لحاظ برخورداری از پیش‌نیازهای شناختی برای ایفای بسیاری از مشاغل فراهم آورد.
